Tijdens de weeën ervaar je pijn. Je lichaam reageert hierop door een natuurlijke pijnstiller te maken: endorfine, wat helpt om de pijn verder te verlichten. Angst of spanning kan de aanmaak van endorfine remmen. Hoe jij omgaat met de pijn van de weeën en wat je daarbij nodig hebt is voor iedereen anders. Daarom zetten we ze hier voor je op een rijtje.
Zoals hierboven staat angst of spanning belemmeren de aanmaak van endorfines. Daarom is het zo belangrijk dat je ontspannen en comfortabel mogelijk bent tijdens de bevalling.
In het begin van je bevalling zijn de weeën meestal goed te doen. Zoek daarom ook afleiding. Hierdoor let je minder op de weeën en duurt je bevalling voor jouw gevoel waarschijnlijk minder lang. Afleiding kan op diverse manieren: kijk wat tv, lees een boek, bak een taart. Als je ontspannen bent, zowel lichamelijk als geestelijk kun je de weeën beter aan. Een rustige omgeving, massage, yoga, en bepaalde houdingen kunnen je hierbij helpen. Een massage zorgt voor afleiding en het niet verkrampen van je spieren. Yoga helpt je juist om te ontspannen en je ademhaling rustiger te krijgen.
Denk positief. Je kan dit en je lichaam weet wat het moet doen. Elke wee die voorbij is, is er een minder tot de geboorte van je kindje. Natuurlijk zijn er momenten tijdens de bevalling dat je het even niet ziet zitten. Laat je partner je dan moed inspreken.
Houdingen werken heel goed. Het kan zijn dat je het fijn vindt om rond te lopen. Anderen vinden het weer fijn om op bed te liggen. Ook de afwisseling tussen verschillende houdingen werkt heel goed.
Zorg ook dat je het lekker warm hebt. Dit helpt bij de ontspanning. Dus zorg dat de kamer waar je bent lekker warm is. Veel vrouwen vinden het gebruik maken van een bad of douche tijdens de bevalling heel prettig.
Een geboorteTENS is een apparaat dat speciaal geschikt is voor pijnverlichting tijdens de bevalling. TENS staat voor Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Op je rug plak je aan beide kanten van je ruggenwervel in totaal 4 elektrodes. Daarna zet je de TENS aan. De elektrodes geven stroomstootjes af, waardoor de prikkeloverdracht van de weeën verminderd wordt. Hierdoor zal je wat minder pijn ervaren. Het is niet zo dat je compleet pijnvrij bent wanneer je een TENS gebruikt. Het apparaat stel je zelf in tot het aangenaam aanvoelt op de plaatsen waar de plakkers zitten. Je voelt een prettige tinteling tussen je weeën door. Op moment dat je een wee op voelt komen druk je Boost/Burst knop. Je hebt dan tijdens je wee even wat extra stimulatie. Na de wee druk je nogmaals op deze knop, waardoor het apparaat weer terugschakelt naar de basisstimulatie. Doordat je zelf de pijn kan verlichten, kun je je vaak beter ontspannen. Dit zorgt weer voor een snellere ontsluiting dan wanneer je gespannen bent.
Sommige, niet alle vrouwen, hebben minder pijn door de TENS. De TENS heeft geen nadelige gevolgen voor je kindje. Wat je als nadeel kan ervaren is dat je hem vast moet houden (of met een koord om je nek). Verder mag je de TENS niet gebruiken onder de douche of in bad.
Tijdens je bevalling kan je onder onze leiding gebruik maken van de TENS. Wij hebben zo’n apparaat in onze tas zitten voor je. Wil je deze gebruiken? Prima, laat het ons weten. Je leent het apparaat van ons. De elektrodes koop je per set via ons. Wij rekenen hier €17.50,- voor.
Wil je nog meer informatie over de TENS? Kijk dan op de volgende websites:
Voor pijnbestrijding met medicijnen moet je naar het ziekenhuis. Medicijnen kunnen bijwerkingen geven en daarom moeten we jou en je kindje beter in de gaten houden. Bij lachgas is dit iets anders. Zie verder onder het kopje lachgas wat dit precies betekent. Voor de meeste vormen van pijnstilling met medicijnen tijdens de bevalling gelden een aantal voorwaarden. We dragen je over naar de gynaecoloog/klinisch verloskundige en zullen je bevalling dus niet verder begeleiden. We zullen ons terugtrekken en zien je pas weer wanneer je met je kindje naar huis gaat. Voordat je daadwerkelijk pijnstilling krijgt is er een hartfilmpje (CTG) van minimaal 30 minuten nodig om te kijken hoe het met je kindje gaat. Ook mag je niet te ver zijn bij de ontsluiting. Daarnaast worden de mogelijke opties en de voor- en nadelen ervan met je besproken.
Lachgas is een mengsel van stikstof en zuurstof. Het wordt met name toegepast in de laatste fase van de ontsluiting wanneer de weeën als meest heftig ervaren worden. Tijdens het persen wordt lachgas niet gebruikt. Ongeveer een halve minuut voordat de wee op z’n hoogtepunt is begin je met inhaleren, dit doe je totdat je wee over is. Lachgas kan ongeveer twee tot drie uur gebruikt worden tijdens de bevalling.
Tijdens het gebruik van lachgas houdt je zelf een masker vast. Doordat je deze over je neus en mond houdt kun je lachgas inademen. Het kinmasker dat je draagt zuigt de uitgeademde lucht af. Dit kinmasker blijf je nog 20 minuten ophouden na het stoppen van het lachgas. Daarna mag deze ook af.
Het voordeel van lachgas is dat wij je niet hoeven over te dragen naar de gynaecoloog voor een andere vorm van pijnstilling met medicijnen tijdens de bevalling. Het werkt heel snel en is ook snel weer uitgewerkt. Door het gebruik van lachgas hoeven we je kindje niet anders dan anders in de gaten te houden. Bovendien maak je de bevalling heel bewust mee.
Lachgas werkt niet voor iedereen goed. Sommige vrouwen worden hier misselijk, duizelig of slaperig van. Omdat het snel uitgewerkt is, verdwijnen deze klachten snel na het stoppen van lachgas. Wat ook goed is om te weten is dat lachgas niet in elk ziekenhuis beschikbaar is. Zo is lachgas mogelijk in het geboortehuis van het Diakonessenhuis in Utrecht, maar niet in Tergooi Blaricum.
Dit is een morfineachtig middel. Je krijgt het toegediend via een prik in je bovenbeen. Het werkt ongeveer 4 uur en zorgt ervoor dat je je goed kunt ontspannen en daardoor de weeën beter aankunt. Pethidine wordt vaak toegepast bij vrouwen die nog niet goed aan het bevallen zijn, maar die door een lange aanloop van de bevalling erg moe zijn.
Gedurende 4 uur val je onder zorg van het ziekenhuis (gynaecoloog/klinisch verloskundige). Beval je binnen die tijd zullen zij je bevalling begeleiden. Daarna word je weer overgedragen aan ons en begeleiden wij je verder.
Pethidine werkt niet voor iedereen even goed. Ongeveer 1 op de 3 vrouwen zijn tevreden met het pijnstillend effect. Omdat pethidine minder snel werkt dan remifentanyl, het na toediening niet stopgezet kan worden en de baby er suf van kan worden (en dus ook suf geboren kan worden), wordt het in de meeste ziekenhuizen niet meer tijdens de bevalling gebruikt.
Ook dit is een morfineachtig middel. Je krijgt het toegediend via een infuus. Pethidine werkt na verloop van tijd uit, maar remifentanyl kan continu worden toegediend. De werking blijft ook redelijk gelijk. Bovendien kun je jezelf elke paar minuten een extra dosis toedienen wanneer de weeën erg hevig zijn. Dit is een beveiligd systeem, je kunt jezelf dus niet teveel toedienen. Remifentanyl wordt vaak pas wat later tijdens de bevalling gegeven. Dit komt omdat dit middel na een aantal uur minder goed werkt voor je.
Remifentanyl neemt niet alle pijn weg, maar zorgt ervoor dat je de pijn beter aankunt, dat je beter kunt ontspannen. Wanneer je mag persen wordt het infuus uitgezet, het middel is dan met een minuut of 10 grotendeels uit je bloed verdwenen.
Nadelen van remifentanyl kunnen zijn: doordat het een morfineachtige stof is, kan het zijn dat je wat suffig wordt. Je krijgt een bloeddrukmeter om en een klipje op je vinger om het zuurstof in je bloed te meten. Dit laatste omdat je soms wat oppervlakkiger kunt gaan ademhalen en dus de hoeveelheid zuurstof in je bloed wat kan dalen. Doordat je wat suffig kan worden kun je niet meer uit bed. In een aantal gevallen kan de weeënactiviteit wat afnemen, waardoor je een weeënopwekkend middel nodig hebt. Doordat het nog niet heel lang tijdens bevallingen gebruikt wordt, weten we de lange termijneffecten op jouw en je kindje nog niet goed. Ook het effect op de borstvoeding is nog niet voldoende onderzocht. Bovendien is het niet zomaar beschikbaar. Als we over pijnstilling met medicijnen praten hebben de meeste ziekenhuizen de voorkeur voor een ruggenprik. Remifentanyl kun je in Tergooi alleen krijgen als er een reden is waarom je geen ruggenprik mag. Voor het Diakonessenhuis in Utrecht geldt dat de verpleegkundige naast je moet kunnen gaan zitten om te kijken hoe het met je gaat. Dit kan alleen overdag en wanneer het niet te druk is op de afdeling. Kan de verpleegkundige niet naast je gaan zitten, dan kan je helaas geen remifentanyl krijgen.
De epiduraal is de beste vorm van pijnstilling met medicijnen tijdens de bevalling. Hierdoor heeft het ziekenhuis, als er een vorm van pijnstilling met medicijnen nodig is, vaak de voorkeur voor een ruggenprik boven andere vormen van pijnstilling met medicijnen.
Tijdens het plaatsen van de ruggenprik plaatst de anesthesist een klein slangetje in je rug. Hierdoor krijg je continue een combinatie van een aantal medicijnen toegediend. Deze blijft net zo lang in je rug zitten als nodig is. Tijdens het plaatsen van dit slangetje moet je je rug bol maken en moet je goed stil blijven zitten of liggen. De ruggenprik begint na zo’n 15 minuten te werken. De ruggenprik is zowel veilig voor jou als voor je kindje. Veel vrouwen voelen weinig tot geen pijn meer tijdens de weeën, maar niet iedereen. Bovendien wordt je niet slaperig van de medicijnen van de ruggenprik.
Er zitten echter ook nadelen aan de ruggenprik. Je kan niet meer uit bed, waardoor je de rest van de bevalling in bed ligt. Omdat je verdoofd bent heb je geen controle meer over je blaas. Je voelt dus niet meer dat deze vol zit. Je kan ook vaak niet meer plassen. Daarom krijg je een verblijfscatheter om je blaas leeg te houden. De weeën zijn vaak minder krachtig, waardoor je via een infuus een weeënstimulerend middel krijgt om deze weer sterker te maken. Doordat het persen vaak langer duurt, heb je meer kans dat de gynaecoloog moet helpen met een vacuümpomp (cupje op het hoofdje van je baby). De kans op een keizersnede is wat groter. Je bloeddruk kan dalen, waardoor je op voorhand een infuus krijgt om dit tegen te gaan. Soms moeten er medicijnen via dit infuus gegeven worden om je bloeddruk weer normaal te krijgen. We zien vaker koorts tijdens de bevalling. We weten dan niet zo goed of dit komt door de ruggenprik of door een infectie. Dus soms zal er gestart moeten worden met antibiotica, waardoor jij en je kindje langer in het ziekenhuis moeten blijven. Ook zien we soms dat vrouwen jeuk krijgen door de medicijnen of hoofdpijn na de ruggenprik. Als je ligt is er niks aan de hand, maar als je zit of staat heb je echt flinke hoofdpijn. Meestal gaat dit vanzelf over, maar soms moet je na een paar dagen terug naar het ziekenhuis. Deze hoofdpijn komt, omdat er een klein gaatje in de vliezen is geprikt, waardoor er hersenvocht weglekt. In het ziekenhuis kunnen ze dit gaatje voor je dichten als het nodig is.
Wil je nog meer weten? kijk dan op: De verloskundige – de Verloskundige (KNOV)
Dutch 
English